Avrupa Gaz Piyasasında Kriz: Rusya Sevkiyatı Kesti, Fiyatlar Zirveye Çıktı

Yeni yılın ilk günlerinde Avrupa gaz piyasasında şok bir gelişme yaşandı. Rusya'nın, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatını durdurması, fiyatların rekor seviyelere çıkmasına neden oldu. Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF’de şubat vadeli kontratlarda gaz fiyatı, 31 Aralık 2024’te megavatsaat başına 48,9 Euro’dan kapanırken, yılın ilk işlem gününe 50,7 Euro seviyesinden başladı. TSİ 13.00 itibarıyla fiyatlar 49 Euro seviyesinde işlem görüyordu.

Bu durum, Avrupa gaz fiyatlarını son bir yılın en yüksek seviyesine taşıdı ve enerji piyasalarını hareketlendirdi. Kış aylarında artan gaz tüketimi ve Avrupa’nın gaz depolarının yalnızca %72 doluluk oranında olması, krizle mücadeleyi daha karmaşık bir hale getiriyor.

Rusya ve Ukrayna Arasındaki Anlaşmazlık
Gazprom’un açıklamasına göre, Rus gazının Ukrayna üzerinden sevkiyatına ilişkin anlaşma, 1 Ocak itibarıyla sona erdi. Ukrayna, sözleşmeyi uzatmayı reddetti ve bu durum, sevkiyatların tamamen durmasına yol açtı. Gazprom, sevkiyat kesintisinin sorumluluğunun Ukrayna’da olduğunu savunurken, bu kararın her iki tarafa da büyük mali kayıplar yaşatacağı öngörülüyor.

2023 yılı verilerine göre, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya taşınan Rus gazı miktarı, bir önceki yıla kıyasla %28 düşüşle 15 milyar metreküpe gerilemişti. Ukrayna bu anlaşmadan yıllık yaklaşık 1 milyar dolar gelir elde ederken, Gazprom’un yıllık kaybının 3 milyar doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

Fatih Birol: 2025'te Küresel Gaz Piyasaları Daha da Sıkışabilir
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, sevkiyatların durmasının Avrupa Birliği için kısa vadede bir arz güvenliği riski oluşturmadığını belirtti. Ancak Birol, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatına bağımlılığın artacağını ve bu durumun 2025’te küresel gaz piyasalarının daha da sıkışmasına neden olabileceğini vurguladı. Ayrıca, Moldova gibi ülkelerin enerji güvenliği konusunda daha güçlü uluslararası desteğe ihtiyaç duyduğunu ifade etti.

Rusya’dan Sert Eleştiri: "Sorumlu ABD ve Destekçileri"
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, sevkiyatın durdurulmasından ABD, Kiev yönetimi ve Avrupa ülkelerinin liderlerini sorumlu tuttu. Zaharova, Avrupa'nın bu karar nedeniyle ekonomik potansiyelini kaybettiğini ve halkının yaşam standartlarının olumsuz etkilendiğini belirtti.

Zaharova’nın açıklamasında, "Avrupa, Amerikan stratejilerinin bedelini ödüyor" ifadesi dikkat çekti. Almanya’nın, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarının devre dışı kalmasıyla birlikte yüksek fiyatlarla gaz almak zorunda kaldığını ve bazı büyük sanayi kuruluşlarını kapattığını belirtti.

Enerji Krizinin Gölgesinde Avrupa
Rusya’nın Ukrayna üzerinden gaz sevkiyatını kesmesi, sadece enerji fiyatlarını değil, aynı zamanda Avrupa’nın ekonomik bağımsızlığını ve endüstriyel kapasitesini de tehdit ediyor. AB’nin, enerji güvenliği konusunda yeni stratejiler geliştirmesi gerektiği açıkça görülüyor. Ancak, bu krizin etkilerinin yalnızca Avrupa ile sınırlı kalmayacağı, küresel enerji piyasalarını da etkileyeceği bir gerçek.

Enerji krizi, yalnızca bir gaz tedarik sorunu değil, aynı zamanda büyük bir jeopolitik mücadeleye dönüşmüş durumda. Avrupa’nın nasıl bir yol izleyeceği ve bu krizin uzun vadeli etkileri, önümüzdeki süreçte daha net anlaşılacak.

4o