Türkiye, son yıllarda milyonlarca Suriyeliye ev sahipliği yaparak dünyanın en büyük mülteci topluluklarından birini ağırladı. Ancak Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönüşü, Türkiye’nin hem iç politikalarında hem de uluslararası platformlarda önemli bir konu haline geldi. Bu bağlamda, Türkiye’den Suriye’ye gönüllü dönüşlerde belirgin bir artış gözlemlenirken, dönüş sürecinde hem Suriyelilerin hem de ilgili ülkelerin "bekle-gör" yaklaşımı dikkat çekiyor.
Dönüşlerde Gönüllülük Esas Alınıyor
Türk hükümeti, geri dönüşleri teşvik etmek için çeşitli projeler geliştirdi. Özellikle Suriye’nin kuzeyinde inşa edilen briket evler ve altyapı çalışmaları, geri dönüşü destekleyen en önemli adımlardan biri olarak öne çıkıyor. Göç İdaresi Başkanlığı’na göre, 2024 itibarıyla yaklaşık 700 bin Suriyeli, güvenli bölgelerdeki yeni yerleşim alanlarına gönüllü olarak döndü. Ancak bu dönüşlerin hızlanması için Suriyelilerin ülkelerinde daha fazla güvenlik ve istikrar talep ettikleri belirtiliyor.
“Bekle-Gör” Politikası
Dönüş sürecinde hem Türkiye’nin hem de Suriyelilerin tutumunu şekillendiren en önemli etken, bölgedeki siyasi ve güvenlik durumuna yönelik belirsizlik. Sığınmacıların büyük bir kısmı, Suriye’deki durumun tamamen düzelip düzelmediğini gözlemleyerek hareket ediyor.
Özellikle İdlib, Afrin ve Tel Abyad gibi bölgelerde güvenlik risklerinin devam etmesi, Suriyelilerin dönüş kararlarını etkiliyor. Pek çok sığınmacı, ülkelerindeki siyasi geçiş sürecinin sonuçlarını bekliyor. Türkiye açısından ise dönüşlerin hızlandırılmasında, uluslararası iş birliği ve finansal destek konularında adımların netleşmesi gerekiyor.
Uluslararası Destek ve Beklentiler
Türkiye, geri dönüşler konusunda uluslararası toplumdan daha fazla destek bekliyor. Avrupa Birliği başta olmak üzere birçok ülke, geri dönüşlerin tamamen gönüllülük esasına dayanması gerektiğini savunuyor. Ancak uluslararası camianın Suriye’nin yeniden inşası ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi konusundaki çekimser tutumu, süreci yavaşlatıyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) de Suriyeli sığınmacıların geri dönüşünde güvenlik, onurlu yaşam ve sürdürülebilir bir altyapının sağlanmasının kritik olduğuna vurgu yapıyor. Ancak, Suriye’deki çatışma sonrası toparlanmanın henüz tamamlanmamış olması, dönüşlerin sürdürülebilirliği konusunda endişelere neden oluyor.
Sonuç
Türkiye’den Suriye’ye geri dönüşlerde “bekle-gör” politikası, hem bireysel düzeyde hem de uluslararası boyutta sürecin en belirgin özelliği olarak öne çıkıyor. Suriyeliler, ülkelerindeki siyasi ve güvenlik durumunu gözlemlerken, Türkiye de dönüşlerin hızlanması için bölgedeki koşulların iyileşmesine yönelik uluslararası iş birliğine ihtiyaç duyuyor. Bu süreçte hem Suriyelilerin hem de Türkiye’nin beklentileri, sürecin geleceğini belirleyecek en önemli faktörler arasında yer alıyor.
Yorum Yazın